top of page

Koshere seks


Toen het volk van Israël tijdens de uittocht uit Egypte opgedragen werd om seksualiteit te kanaliseren binnen het huwelijk, veranderde dat de wereld revolutionair. Het is voor ons, die vele duizenden jaren na het begin van deze revolutie leven, wellicht moeilijk in te schatten in hoeverre seksualiteit zonder grenzen een samenleving kan gaan domineren. Vele geschiedkundige bronnen duiden er op dat de polyforme seksualiteit van de Oudheid doordrong in vrijwel ieder element van de samenleving. Zij leidden tot egoïstische en op lust gefocuste maatschappijen, die door gebrek aan zelfbeheersing en gemeenschapszin sterk geremd werden in hun ontwikkeling.


De seksuele moraal die in de Bijbel te boek werd gesteld, zorgde ervoor dat seks niet langer een samenleving in al haar elementen domineren kon. Seks moest heilig worden, – in het Hebreeuws “lekadesh”, “afscheiden” – afgescheiden van de wereldse praktijk. In de Bijbel vormen de letters Yod-Dalet-Ayin de wortel van het woord voor seks, wat zoveel betekent als "kennen". Dit “kennen” ziet op de ander, je tweede helft. Gevende liefde, tegenover nemende liefde. De Bijbelse seksuele moraal gaat geheel tegen de gevestigde orde in, weg van het egoïsme.


De Bijbel beschrijft gedetailleerd hoe het seksuele leven ingevuld moet worden. Een van de centrale begrippen is de set aan reinheidsregels van “Niddah” uit Leviticus 15. Volgens Leviticus 15 is het verboden om seksuele relaties te hebben met een menstruerende vrouw. De Bijbel geeft aan dat een vrouw rond haar menstruatie in ieder geval 7 dagen lang onrein is. Ook voor mannen gelden er regels, zo staat er geschreven dat een man na een zaadlozing zijn gehele lichaam ritueel moet reinigen (vers 16). Interessant genoeg worden in het Jodendom de Niddah-regels voor vrouwen nog altijd toegepast, maar nu in een uitgebreidere, rabbinale versie. Het vereiste van rituele reiniging van de man is over de jaren echter komen te vervallen (tikje chauvinisme in het spel?).


In een samenleving waar polymorfe seksualiteit haar (r)entree doet, worden Bijbelse regelingen rondom seksualiteit gezien als hinderlijk en primitief. Ook de regels van Niddah zijn volgens velen achterhaald. Onderzoek laat echter zien dat een regelmatige periode van onthouding aanzienlijke voordelen heeft voor echtparen. Als stellen problemen hebben om zwanger te raken, adviseren moderne medische professionals onthouding van seks voor een langere tijd rond de menstruatie van de vrouw, zodat de zaadcellen van de man toenemen en versterken in de tijd wanneer bevruchting niet mogelijk is, om vervolgens iedere tweede dag seks te hebben. De kans om zwanger te worden, wordt zo vergroot. Daarnaast wijzen verschillende onderzoeken er op dat het hebben van seks gedurende de menstruatie, de vrouw blootstelt aan een vergroot risico op vaginale infecties en baarmoederhalskanker. Tevens blijkt uit onderzoek dat na een tijd van onthouding het verlangen om weer samen te zijn een push krijgt


Bestudering van de Bijbelse regelgeving en bijbehorende baten, hebben geleid tot de opkomst van een nieuwe beweging van jonge rabbinaat-kritische Israëli’s. Deze beweging roept op tot het volgen van Bijbelse Niddah. In een reactie op de sterk geindividualiseerde en egocentrische seksualiteit van de moderne wereld, komen steeds meer Israëlische jongeren terug van eerder genoten seksuele vrijheden. Hun overwegingen zijn simpel. Wellicht is de Bijbel – en meer specifiek, de Thora – minder achterhaald dan gedacht. Wellicht biedt de Thora concrete richtlijnen om naar te leven, die een antwoord geven op de problematiek van de huidige samenleving. Wellicht geeft de Thora ons handvatten om huwelijkse intimiteit spannend te houden, om zwanger te worden en om ziektes te voorkomen. En wellicht kan ook de christelijke wereld haar voordeel doen met bezinning op “koshere seks”? Ik leg het u graag ter overdenking voor.






Dit is een herziene versie van een column gepubliceerd voor www.cip.nl


bottom of page