Toen de Nederlandse Jeannette een relatie kreeg met de Israëlische Moshe wist ze dat ze op een dag zou verhuizen naar Jeruzalem. In de afgelopen tien jaar heeft ze veel geleerd door het wonen in de Heilige Stad. Samen met de Nederlandse Anna schrijft ze over haar bevindingen op de blog Chamsin. Ondanks de mozaïek aan culturen en achtergronden in Jeruzalem is er toch een gemene deler te herkennen volgens Jeannette. “Israëli’s houden niet van plichtplegingen, zijn extreem direct en hiërarchie is een vies woord. Ze zijn open, gastvrij en erg spontaan.”
Hoe ben je in Israël terechtgekomen?
Toen Jeannette actief was bij de ChristenUnie-jongeren mocht ze als 'jonge politica' mee op reis naar Israël. Een aantal maanden later brachten een paar Israëli’s een tegenbezoek aan Nederland. Moshe was één van hen. "Vanaf het begin hadden we een goede klik, maar er was 'veel logistiek' die ertussen kwam te staan", vertelt Jeannette. Toen Moshe in Duitsland onderweg was om lezingen te geven, besloot Jeannette in een impulsieve bui dat het tijd was om duidelijk te maken dat ze hun band serieus nam en verraste Moshe tijdens een lezing. “Hij keek alsof hij water zag branden", vertelt Jeannette lachend. "Dit was echt het begin van onze relatie. Moshe zei tegen mij: 'Als je gek genoeg bent om me zo te verrassen, ben je gek genoeg om in Israël te kunnen leven.'"
Dit laatste was een belangrijk punt. "Voor Moshe is Israël zijn thuis, daar liggen zijn wortels. Vanaf het begin was het duidelijk dat het een alles-in-één pakket was: Moshe en Israël, of geen van beide. Dat was ook eerlijk en zorgde ervoor dat we geen scheve verwachtingen hadden van elkaar en onze relatie."
Ben je gewend aan het leven in Israël?
"Al met al woon ik al ruim acht jaar in Israël. Zelfs nadat je de taal machtig bent geworden, blijft het culturele aspect een ding. Mensen hier hebben veel temperament, je moet stevig in je schoenen staan en regelmatig voor jezelf opkomen. Dat drammerige heb ik niet van nature in me, maar gelukkig kan ook met een lach heel veel geregeld worden."
Het ouderschap is een extra intensieve confrontatie met de verschillen tussen Nederland en Israël. Hoewel iedere kersverse ouder een zoektocht doorgaat, sta je voor nog meer vragen in een land waar je de cultuur en sociale structuur niet goed kent, volgens Jeannette. "Toen mijn eerste zoontje net was geboren lag ik in het ziekenhuis op een kamer samen met een Arabische vrouw. Ze had ook een zoontje gekregen. Het leek alsof het hele dorp was uitgelopen om haar te feliciteren, de kamer was propvol. Later vertelde ze me dat op half zoveel aandacht had kunnen rekenen als het een meisje was geweest. De tweede nacht lag er een ultra-orthodoxe vrouw bij mij op de kamer. Ze had geloof ik kind nummer negen of tien gekregen. Niemand kwam op bezoek, alsof een kind krijgen een gewone dagelijkse activiteit is. Het was voor mij een enorme eye-opener om de verschillen tussen ons drieën te zien. Alledrie zijn we integraal onderdeel van de samenleving en tegelijkertijd zijn de verschillen enorm. Het is niet gek dat sommige dingen in dit land niet werken en ingewikkeld zijn.”
Op welke manier beleven christenen in Jeruzalem het geloof?
Jeannette heeft in de afgelopen jaren Hebreeuws geleerd. Ze spreekt de taal goed en communiceert ook in deze taal met haar man. "Hebreeuws is zo'n rijke taal. Ik heb echt meer mogen leren van de diepte van bepaalde teksten in de Bijbel. Israëli's hebben wat dat betreft echt mazzel: leven in het land van de Bijbel en kennis hebben van een Bijbelse grondtaal”, aldus Jeannette.
Naast een verdieping in haar persoonlijke geloofsleven ziet Jeannette ook hoe haar kijk op het kerkelijk leven is veranderd. "De christelijke- en Messiaans-Joodse wereld in Israël is een wereld op zich, de onderlinge verschillen zijn enorm", aldus Jeannette. “Veel vraagstukken hier zijn behoorlijk ingewikkeld, de referentiekaders lopen enorm uiteen. Hoe combineer ik bijvoorbeeld mijn Joodse identiteit met het volgen van Jezus? Hoe ga ik om met antisemitisme en vervangingstheologie in de kerkhistorie?”
Zelfs bepaalde simpele logistieke elementen, zoals de dag van samenkomst, vormen een punt van discussie. Zo levert samenkomen op zondag een probleem op, omdat de Israëlische werkweek van zondag tot en met donderdag loopt. “De keuze om als kerk erediensten te houden op zondag in Jeruzalem geeft eigenlijk indirect aan dat de gemiddelde Israëli niet tot je doelgroep hoort", aldus Jeannette.
In Israël is een mozaïek aan culturen, achtergronden en religies. Val je dan nog wel op als Nederlandse in Jeruzalem?
"Het valt mee", vertelt Jeannette. "Israël is een samenraapsel aan minderheden en immigranten. Een optelsom van heel veel verschillende verhalen, waar de mijne er een van is. Ik voel me in die zin niet exotisch.” Ondanks deze grote verscheidenheid is er toch een gemene deler te herkennen, volgens Jeannette. “Israëli's houden niet van plichtplegingen, zijn extreem direct en hiërarchie is een vies woord. Ze zijn open, gastvrij en erg spontaan.”
Ter illustratie vertelt Jeannette hoe ze in de bus zomaar en zonder vooraf gevraagd te worden een baby op schoot geduwd kreeg, omdat de moeder even een kaartje wilde kopen. “Dat kan hier gewoon, alsof we één grote familie zijn. Dat heeft iets moois, maar heeft ook nadelen: iedereen bemoeit zich overal mee. Recentelijk kreeg ik van een omaatje kritiek, omdat ik de kinderen een rijstwafel gaf. ‘Zijn ze aan het diëten ofzo?’, vroeg ze. Het is ook niet gek als een wildvreemde je vraagt hoeveel huur je betaalt, of hoeveel je verdient.”
De ongeschreven sociale regels verschillen van deur tot deur, dat vergt het één en ander aan aanpassings- en incasseringsvermogen. “Zelfs nu ik al jaren in Israël woon, leer ik toch iedere dag weer iets nieuws.” Lachend refereert Jeannette aan een gesprek dat ze recent had, waarin Anna zei: “Hoe fascinerend is het dat we onderdeel zijn van zulke verschillende werelden binnen dezelfde stad. Dat is precies het mozaïek dat Jeruzalem heet. Juist die verschillende invalshoeken maken ons blog zo interessant. We vullen elkaar aan en kunnen unieke verbindingen leggen."
Dit artikel is geschreven door Nienke Alblas en werd gepubliceerd op CIP.nl