We hangen al een klein uurtje aan de lijn met de service van ‘Hot’, een leverancier van telecommunicatie en ICT-diensten in Israël. De naam van de firma past behoorlijk goed bij de emotionele achtbaan die wij doorlopen tijdens het gesprek. We zijn niet de enigen die enigzins verhit uit een telefoontje met Hot komen; een lokale dienstverleningsvergelijker geeft de provider een onderweldigende score van 2,5/5. Na een mislukte poging tot opzegging van het abonnement zetten we de automatische incasso stop en wachten we tot Hot zich bij ons meldt. De tactiek werkt. Binnen no-time melden Sivan, Mahmud, Orit, Avner en nog een handvol andere servicemedewerkers zich meermaals op de vreemdste momenten.
Vroeger was er geen Hot, vroeger was er alleen ‘Pelephone’. De naam van het bedrijf says it all – ‘pele’ betekent wonder en ‘phone’ spreekt voor zich. Mobiele telefonie was zo nieuw en bijzonder, het monopolie van de firma zo sterk en het moderne Hebreeuws dusdanig in ontwikkeling dat Pelephone (‘wonderfoon’), het generieke handelsmerk voor mobiele telefoons in Israël werd. En zo is het tot op heden gebleven. “Wat is je wondertelefoon nummer?”, is nog altijd een veelgestelde vraag. Pas na een monopolie van een klein decennium kwamen er naast Pelephone andere spelers op de markt, waaronder Hot. De mobiele telefoon bleef echter een ‘pelephone’.
Dat onze mobieltjes echte wonderfoons zijn werd me een paar maanden geleden nog maar weer eens duidelijk. Een berichtje kwam binnen van ‘healthgov’, precies de afzender waar je in Covid-tijden juist geen berichtje van wenst. “Geachte meneer, mevrouw, uit onderzoek en tracering blijkt dat u zich afgelopen vrijdag tussen 08:00 en 09:00 naast een coronapatiënt bevond. U wordt geacht in thuisquarantaine te gaan tot volgende week vrijdag.” Nu was het niet echt nieuws voor ons dat er hier data trackers ingezet werden in de strijd tegen Covid-19, maar als je daadwerkelijk zelf een berichtje ontvangt, krijg je toch een lichtelijk 'Big Brother is watching you'-gevoel.
Ook een serieuze afvaardiging van het Israëlische onderwijssysteem keek via onze wonderfoons regelmatig bij ons binnen tijdens de meerdere lockdowns afgelopen jaar. Een les, een workshop, een gesprek, een activiteit en iedere dag een handjevol digitaal huiswerk. De klassenjuf, de rekenjuf, de sportjuf, de leidster van de kinderopvang, de vervanger van de leidster, de kokkin van de opvang, de moeder van de juf, de dochter van de leidster, etc. In het begin creeërden we rommel- en geluidsoverlastvrije Zoom-hoekjes en zag alles er verzorgd uit. Drie lockdowns later kent de hele klas de pyjama van moeders en zitten de zoons zelf met ongekamde haren en een halve boterham voor het beeldscherm. Het zij zo.
Hot, de binnenlandse inlichtingendienst Shin Bet, de juf van de één, de juf van de ander: de notificaties rollen binnen en achtervolgen me op de meest onnozele momenten. Tijdens de lockdowns schiet mijn telefoongebruik omhoog. Af en toe, als ik het zat ben, dan gooi ik mijn wondertelefoon in een hoek en ga ik, heel ondeugend, een stukje lopen zonder dat de Shin Bet daarvan weet en zonder dat Hot me kan storen. Gewoon omdat het kan, gewoon omdat de wereld ook zonder beeldscherm al wonderlijk genoeg is.
Deze column is eerder gepubliceerd op www.cip.nl